همه چیز درباره سیستم آموزشی در مدارس ژاپن

ژاپن فقط به نه سال تحصیلات اجباری نیاز دارد. سیستم آموزشی ژاپن از شش سال دوران ابتدایی، سه سال راهنمایی و سه سال دبیرستان تشکیل می‌شود.
دوران ابتدایی در ژاپن بسیار سازمان‌یافته اما در عین حال مفرح است و بر مسئولیت اجتماعی و فعالیت‌های گروهی تکیه دارد. دانش‌آموزان ابتدایی ژاپنی که می‌گویند از مدرسه لذت می‌برند از دانش‌آموزان ابتدایی امریکایی که از مدرسه رفتن لذت میبرند بسیار بیشترند. تحصیلات برای آنها تا دوران راهنمایی و دبیرستان که در طول آن مجبورند برای کنکور حفظ‌کردنی‌ها و مسائل ریاضی و علوم سخت و زیادی را متحمل شوند، مشکل نیست.

 

متوسط سال تحصیل برای افراد ۲۵ سال و بالاتر: 10.6 سال برای خانم‌ها و 10.8 سال برای آقایان (در مقایسه با 1.2 سال برای خانم‌ها و 3.5 سال برای آقایان در هند؛ 12.4 سال برای خانم‌ها و 12.2 سال برای آقایان در ایالات متحده امریکا) می‌باشد.

در سال ۱۹۸۶، حدود ۹۴ درصد از همه دانش‌آموزان وارد دوره متوسطه شدند (با نسبتی مشابه با امریکا) و ۳۵ درصد از همه دانش‌آموزان دوره دبیرستان به دانشگاه راه یافتند. نسبت اخراج شدن در ژاپن ۱۰ درصداست که این آمار برای ایالات متحده ۲۵ درصد می‌باشد.

حدود 87.6 درصد از همه دانش‌آموزان  در مدارس دولتی درس می‌خوانند. بعضی خانواده‌ها نیمی از درآمد خود را صرف مدارس غیردولتی برای فرزندان خود می‌کنند.

تعداد دانش‌آموزان رو به کاهش است. در سال ۲۰۰۳، 1.27 میلیون دانش‌آموز از دبیرستان فارغ‌التحصیل شدند که این بالاترین آمار متعلق به سال ۱۹۹۲ و 1.8 میلیون بوده است.

سال تحصیلی ژاپنی و مدرسه

سال تحصیلی ژاپنی حدود ۲۱۰ روز طول می‌کشد—(این میزان در ایالات‌متحده ۱۸۰ روز، در چین ۲۵۱ روز، در کره‌جنوبی ۲۲۰ روز می‌باشد). سال تحصیلی در ژاپن از اواسط ماه آوریل شروع شده و تا آخر مارس طول می‌کشد و به سه ترم تقسیم می‌شود که اولی از آوریل تا جولای، دومی از سپتامبر تا دسامبر و سومی از ژانویه تا مارس می‌باشد. آنها شش هفته تعطیلات تابستانی، دو هفته تعطیلات زمستانی و دو هفته تعطیلات بهاری دارند.

برای اتمام یک مقطع بچه‌ها تاریخ تولد مشخص دارند؛ آنهایی که در ماه مارس متولد شده‌اند به یک سال و آنها که آوریل به دنیا آمده‌اند به سالی دیگر می‌روند. کارشناسان تحصیلی در ژاپن پیشنهاد داده‌اند که شروع سال تحصیلی از ماه آوریل به ماه سپتامبر یا اکتبر تغییر کند تا با باقی کشورها همخوان شوند.

یک روز مدرسه در ژاپن از ۸ صبح تا ۳ بعدازظهر طول می‌کشد اما در روزهای مختلف متفاوت است. بااینکه طول روز مدرسه به نسبت امریکا بلندتر است اما دانش‌آموزان ژاپنی  معمولاً وقت آزاد و زنگ‌تفریح‌های بیشتری دارند. کلوب‌های ورزشی حتی برای دانش‌آموزان ابتدایی گاهی بچه‌ها را صبح خیلی زود به مدرسه کشانده و باعث می‌شود تا ۶ یا ۷ عصر هم آنجا بمانند

ژاپنی‌ها برای شروع دوران تحصیل اهمیت بیشتری قائل هستند تا اتمام آن. وقتی کودکی وارد دبستان می‌شود جشن‌های بزرگی برای او می‌گیرند و هدایای گرانبهایی هم هدیه می‌کنند تا زمانیکه او از دبیرستان یا دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شود.

بچه‌های ژاپنی معمولاً بیشتر به اردوهای آموزشی می‌روند تا بچه‌های امریکایی. آنها را معمولاً برای کشت یا برداشت سیب‌زمینی و برنج به مزارع می‌برند. در بعضی مناطق بچه‌های کلاس پنجمی را به اردوی اسکی و بچه‌های کلاس ششمی را به هیروشیما می‌برند. یکی از اردوهای مدرسه‌ای رایج در توکیو یک تور یک روزه به مناطق جنگ‌جهانی دوم که تونلی 1.6 کیلومتری زیر زمین است و تور یک روزه به دیزنی‌لند توکیو می‌باشد. حدود ۳۰ روز سال تحصیلی آنها در اردو، جشن‌های فرهنگی و سایر مراسم‌ها هستند.

یک هفته مدرسه‌های ژاپن

هفته درسی پنج روزه در سال ۲۰۰۲ در ژاپن بنیان‌گذاری شد. قبل از دهه نود بچه‌ها فقط شنبه‌ها صبح به مدرسه می‌رفتند و در سال ۱۹۹۲ آنها یک هفته در ماه هفته مدرسه داشتند که این مقدار در سال ۱۹۹۵ به دو بار در ماه و نهایتاً در سال ۲۰۰۳-۲۰۰۲ به یک سال تحصیلی افزایش یافت.

هفته پنج روزه منجر به کمتر شدن ساعات کلاس برای کلیه دروس شد. برای جبران بچه‌ها باید سه روز در هفته فعالیت فوق‌برنامه‌ای مثل بدمینتون یا راگبی داشته باشند. گاهی‌اوقات این فعالیت‌ها برای ساعات بعد از مدرسه بچه‌ها و گاهی‌اوقات برای آخرهفته‌ها برنامه‌ریزی می‌شود.

تحقیقات نشان داده است که حدود ۷۰ درصد از همه دانش‌آموزان از هفته پنج‌روزه تحصیلی خوششان می‌آید. درمیان آنهایی که از آن راضی نیستند، بچه‌های ۱۲ ساله‌ای هستند که نگرانند این سیستم جدید جلوی رفتن آنها به یک دانشگاه خوب را بگیرد. سایر مخالفین می‌گویند بدون مدرسه حوصله‌شان سر می‌رود. بعضی والدین شکایت دارند که بچه‌ها زمان زیادی را به بازی‌های کامپیوتری و وقت‌ تلف کردن می‌‌گذرانند و کم بودن زمان مدرسه و درس خواندن اصلاً به نفع آنها نیست. بسیاری مدارس غیردولتی هفته شش روزه درسی دارند.

ایجاد هفته پنج روزه درسی برای خانواده‌ها و جامعه ژاپن به چالشی تبدیل شد زیرا نمی‌دانستند که برای اوقات‌فراغت دانش‌آموزان چه فعالیت‌هایی را باید در نظر بگیرند. در بعضی مناطق کلاس‌های فوق‌برنامه‌ای مثل صنایع‌دستی، سفالگری و بازی‌های خاص برگزار شد. تحقیقات نشان داده است که بچه‌ها بیشتر در تعطیلات آخر هفته خود به فعالیت‌های خارج از منزل می‌پردازند اما هنوز تعداد زیادی از بچه‌ها در خانه به تماشای تلویزیون یا انجام بازی‌های کامپیوتری روی می‌آورند.

هفته پنج‌روزه درسی مقصر بسیاری از ضعف‌های عملکردی در مدرسه شناخته شده است. این روزها بحث زیادی بر سر بیشتر کردن ساعات درسی بچه‌ها، کوتاه‌تر کردن تعطیلی‌ها یا اضافه کردن به ساعات درسی است.

کلاس‌های تمیز در ژاپن

سوجی (پاکسازی مقدس) به زمان  ۱۵ دقیقه‌ای در روز گفته می‌‌شود که همه فعالیت‌های بچه‌ها متوقف شده و همه به تمیز کردن مدرسه کمک می‌کنند. معمولاً معلمین و مدیران هم کمک کرده و به بچه‌ها ملحق می‌شوند.

مدارس ژاپن خدمتکار ندارند زیرا دانش‌آموزان و کارکنان همه تمیزکاری را انجام می‌دهند. بچه‌های دبستانی، راهنمایی و دبیرستان همه راهروها، کلاس‌ها و حیاط مدرسه را بعد از ناهار و قبل از رفتن به خانه جارو کشیده و تمیز می‌کنند. آنها حتی پنجره‌ها و توالت‌ها را هم تمیز کرده و سطل‌های زباله را هم تخلیه می‌کنند.
آنها اعتقاد دارند که تحصیل فقط یاد دادن درس‌های مختلف به دانش‌آموزان نیست، همکاری با دیگران، اخلاقیات، حس مسئولیت‌پذیری و رفتار اجتماعی نیز بخشی از آن است. با این روش دانش‌آموزان می‌فهمند که اگر کثیف‌کاری انجام دهند خودشان موظف به تمیز کردن آن هستند به همین ترتیب سعی می‌کنند همه چیز را تمیز نگه دارند.

ساعت ناهار در مدارس ژاپن

همه بچه‌های دبستانی در مدرسه غذا می‌خورند و حدود ۸ درصد از دانش‌آموزان دوره متوسطه هم همینطور. دانش‌آموزان ژاپنی در کلاس درس غذای خود را میل می‌کنند (هیچ بوفه یا کافه‌تریایی در مدارس ژاپن وجود ندارد) و خودشان به آماده کردن و سرو غذا کمک می‌کنند. غذا در سینی‌های مخصوص استیل توسط دانش‌آموزانی که لباس و دستکش مخصوص پوشیده‌اند، سرو می‌شود. غذا معمولاً در آشپزخانه‌ای که در طبقه اول مدرسه قرار گرفته است درست شده و بعد به کلاس‌های منتقل می‌شود.

غذاها معمولاً گوشت قرمز، سیب‌زمینی و سبزیجات؛ نودل مخلوط‌شده با آجیل و طالبی؛ برنج و کاری و سالاد و ترشی؛ سوشی به همراه سوپ و میوه می‌باشد.

هزینه غذا چیزی در حدود ماهانه 450 دلار در دبستان و 550 دلار در متوسطه می‌باشد. بچه‌ها باید همه چیز بخورند و اگر معلمی کمی برنج یا هر ماده‌غذایی دیگر در ظرف دانش‌آموزی پیدا کند او را مجبور خواهد کرد آن را بخورد.

معاینات پزشکی و سلامتی و تهویه مطبوع در مدارس ژاپن

دانش آموزان بطور اجباری و رایگان مورد آزمایشات پزشکی قرار میگیرند. شنوایی، بینایی، و سیستم تنفسی آنها چک میشود. دندانپزشکان، دندانهای آنها را معاینه میکنند. نمونه ادرار آنها جهت تشخیص دیابت و عفونتهای ادراری به آزمایشگاه فرستاده میشود. یکی از آزمایشات ناخوشایندی که در منزل انجام میگرید پین ورم (PINWORM)  نام دارد.

پین‌ورم‌ها انگل‌های ریزی هستند که موجب خارش مقعد و سایر مشکلات سلامتی می‌شوند. این انگل‌ها در حدود ۴ درصد از همه دانش‌آموزان یافت می‌شود. پین‌ورم در زنان در آپاندیس زندگی می‌کنند و برای تخمک‌گذاری در مقعد ظاهر می‌شوند. برای معاینه آن برای رو روز پشت هم یک نوار چسب مخصوص روی مقعد دانش‌آموز قرار گرفته و نوار چسب‌ها به آزمایشگاه برده می‌شود و زیر میکروسکوپ معاینه می‌شوند.

در کلاس درس‌های مدارس ژاپن وسیله گرمایش یا سرمایش وجود ندارد. در زمستان، دانش‌آموزان  با کت و کاپشن و کلاه و دستکش سر کلاس می‌نشینند. گاهی بینی و گوش‌هایشان قرمز می‌شود و بخار تنفسشان را می‌توانند ببینند. در ماه جولای کلاس‌های گرم که حتی یک پنکه هم در آن وجود ندارد را تحمل می‌کنند.

یونیفرم و لباس‌های دانش‌آموزان ژاپنی

بچه‌های کوچک کلاه‌های رنگی سر می‌گذارند و علامت‌هایی به شانه‌هایشان وصل می‌کنند که سال تحصیلی آنها را نشان می‌دهد. در دبستان، معمولاً دانش‌آموزتن یونیفرم تن نمی‌کنند اما برای دوره متوسطه و دبیرستان پوشیدن یونیفرم الزامی است. یونیفرم پسرها یک کت کتانی آبی با شلوار همخوان با آن و یونیفرم دخترها دامن تک رنگ یا چهارخانه تا زانو و یک بلوز سفید ساده یا بلوز سفید با یقه ملوانی است.

یونیفرم تابستان و زمستان دانش‌آموزان ژاپنی با هم متفاوت است. همانطور که انتظار می‌رود بچه‌ها سعی می‌کنند یونیفرم‌هایشان را به شکلی متفاوت بپوشند. دخترها معمولاً یقه بلوزهایشان را برمی‌گردانند یا دامن‌هایشان را بیش از حد بالا می‌کشند تا کوتاه‌‌تر شود. آنها معمولاً در کیف‌های خود لوازم آرایش دارند و بعد از تعطیلی مدرسه از آن استفاده می‌کنند.

در دوران ابتدایی، دخترها و پسرهای کلاس اول و دوم و سوم جلوی همدیگر سر کلاس لباس‌های خود را عوض کرده و لباس‌های ورزشی‌شان را تن می‌کنند اما پسرها معمولاً چشم‌چرانی نمی‌کنند. دختران در چنین روزهایی دامن می پوشند و در زیر آن شلوار ورزشی تا بتوانند براحتی لباسشان را عوض کنند. اما از کلاس‌ پنجم در اتاقهای جداگانه ای لباس عوض می‌کنند.

قوانین مدارس ژاپن

در ۱۸۷۰، ویلیام الیوت گریفین اعلام کرد که دانش‌آموزان ژاپنی باید با فروتنی، خلاقیت، اطاعت، احترام و ادب خود دل معلم خود را شاد کند. خارجی‌هایی که در مدارس ژاپنی درس خوانده‌اند می‌گویند که این گفته گریفین هنوز در مدارس ژاپن اجرا می‌شود.

بچه‌هایی که تقلب از آنها گرفته شود، سرشان تراشیده شده و از مدرسه اخراج می‌شدند.

بچه‌ها در ژاپن آماده بودن را از سن خیلی کم یاد می‌گیرند. در مهدکودک به آنها آموزش داده می‌شود چطور لباس‌های خود را تا کنند و همیشه در یکی از جیب‌هایشان یک دستمال تمیز دارند. در مدرسه به آنها آموزش داده می‌شود که همیشه سه مداد تیز و تراش‌شده روی میزشان داشته باشند--نه دو و نه چهار مداد--و همیشه چسب، خط‌کش و پاک‌کن در جامدادی خود دارند. دانش‌آموزان دوران ابتدایی وقتی وارد مدرسه می‌شوند دمپایی‌های مخصوص پوشیده و کفش‌هایشان را در قفسه‌های جاکفشی می‌گذارند. کوله‌پشتی‌هایشان همه یک‌شکل بوده و همه باید آن را به یک شکل بیندازند.

مدارس ژاپن قوانین خاصی برای بلندی ناخن و مدل مو دارند. استفاده از لوازم‌آرایش ممنوع بوده و بچه‌هایی که موهای بلند یا رنگ‌شده دارند معمولاً جریمه می‌شوند.

با کسانی که علائم خود محوری و تک روی از خود بروز می دهند برخورد میشود.

کوله‌پشتی‌های مورد‌علاقه دانش‌آموزان ژاپنی معمولاً از چرم بادوام و ضخیم درست می‌شود که بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار قیمت داشته و در رنگ‌های مختلف موجود هستند. معمولاً وقتی بچه‌ای مدرسه را آغاز می‌کند، پدر و مادربزرگ او برایش کیف مدرسه می‌خرند و از آنها انتظار می‌رود که آن کیف را تا آخر دبستان استفاده کنند